Podczas okresu letniego w wielu miejscach, szczególnie atrakcyjnych turystycznie, następuje wzrost na rynku gastronomicznym. Powstają nowe lokale, a w działających zwiększa się liczba gości. Nowe punkty dość często mają charakter sezonowy i tymczasowy, a pozostałe bywają przepełnione i zajęte przede wszystkim karmieniem oraz obsługą gości. Właściciele nie zawsze wzorowo dbają o spełnienie wymogów sanitarnych – z powodu braków kadrowych albo zwykłej oszczędności. Wiedzą o tym urzędnicy Sanepidu, w związku z czym sezon wakacyjny zawsze jest czasem wzmożonych kontroli tej instytucji.
CZYM JEST SANEPID?
Sanepid, czyli Państwowa Inspekcja Sanitarna to wyspecjalizowana instytucja, organ wykonujący zadania powiązane z ochroną tzw. zdrowia publicznego. Dba więc o poziom zdrowia na poziomie krajowej populacji. Do jego kompetencji zaliczyć można sprawowanie nadzoru and warunkami higieny środowiska, higieny pracy, higieny radiacyjnej, warunkami zdrowotnymi żywności, higieniczno-sanitarnymi oraz żywienia. Głównym celem funkcjonowania Sanepidu jest ochrona zdrowia i życia przed niekorzystnym wpływem niekorzystnych czynników środowiskowych oraz zapobieganie powstawaniu chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych i zawodowych.
Czytając powyższy opis od razu widać, że jednym z głównych obszarów zainteresowania Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest działalność restauratorów.
KONTROLA SANEPIDU
Większość kontroli Sanepidu rozpoczyna się od oficjalnej zapowiedzi. Dopiero w terminie od 7 do 30 dni od otrzymania zawiadomienia podjęte mogą zostać czynności kontrolne. Nie jest to jednak reguła bezwzględna. Kiedy urzędnik stwierdzi, że istnieje bezpośrednie zagrożenie środowiska, zdrowia bądź życia, kontrola może zostać wszczęta bez tej zapowiedzi. W każdym przypadku urzędnik zobowiązany jest przedstawić legitymację służbową i upoważnienie do przeprowadzenia kontroli, a podczas jej prowadzenia obecny powinien być restaurator albo osoba przez niego upoważniona. W przypadku nagłej kontroli, każdy obecny pracownik uznawany jest za osobę upoważnioną. Podczas kontroli inspektor ma w zasadzie nieograniczony dostęp do pomieszczeń, urządzeń oraz dokumentacji i danych restauracji. Może również wymagać udzielenia ustnych lub pisemnych wyjaśnień oraz pobierać próbki do badań laboratoryjnych. Inspektor może również przesłuchiwać pracowników.
KARY I MANDATY ZWIĄZANE Z KONTROLĄ SANEPIDU
Zdecydowana większość przewinień grozi mandatem, wystawianym przez inspektora w ramach postępowania mandatowego. Wysokość mandatu wynika z przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia i wynosi od 100 do 500 zł za jedno zaniedbanie. Jeżeli czyn stanowi wykroczenie określone w kilku przepisach ustawy wysokość może wzrosnąć do kwoty 1000 zł. Do naruszeń tej wagi należy zatrudnianie osoby bez ważnego orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych (tzw. książeczki sanepidowskie), zaniedbanie czystości i porządku.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości takich jak brak zachowania czystości i porządku, nieprawidłowy stan urządzeń służących do przygotowywania posiłków, palenie papierosów w miejscach niedozwolonych czy zatrudnienie osób bez ważnego orzeczenia do celów sanitarno–epidemiologicznych inspektor sanitarny może wystawić mandat w wysokości od 100 zł do 500 zł za jedno przewinienie. Co istotne po 7 dniach następuje ponowna kontrola w celu sprawdzenia, czy nieprawidłowości zostały usunięte i jeżeli inspektor nie stwierdzi poprawy wymierzy kolejny mandat, tym razem wyższy.
Sprzedawanie lub używanie przeterminowanej żywności czy przeszkadzanie w działalności organów Sanepidu (np. niewpuszczanie kontrolera czy utrudnianie prowadzenia kontroli w jakikolwiek sposób) grozi grzywną nawet do 5 tysięcy złotych, aresztem do 30 dni lub karą miesiąca ograniczenia wolności.
Jeżeli lokal jest w bardzo złym stanie – np. ma uszkodzoną kanalizację, uszkodzone, zagrzybione ściany to restaurator zostanie przymuszony do przeprowadzenia remontu w określonym terminie.
Po stwierdzeniu naruszeń przepisów i nałożeniu mandatu, kontroler w terminie 7 dni kolejny raz pojawi się w lokalu aby zbadać, czy sytuacja uległa poprawie – jeżeli nie poczyniono ku temu żadnych kroków, wystawiony zostanie kolejny mandat.
W przypadkach skrajnych, gdy inspektor stwierdzi bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia, może zostać wydana decyzja o natychmiastowym zamknięciu lokalu.
KOSZT KONTROLI
Jeżeli kontrola nie wykryła żadnych naruszeń przepisów sanitarnych, restaurator nie poniesie żadnych jej kosztów. Dopiero stwierdzenie uchybień sprawia, że właściciel restauracji zostanie obciążony kosztami – niezależnie od kwoty na jaką opiewają mandaty. Całkowity koszt kontroli może wynieść kilkaset złotych.
EDYTA DUCHNOWSKA
Radca Prawny
Kancelaria Radcy Prawnego Edyta Duchnowska
www.duchnowska.pl
www.prawowrestauracji.pl
