Prawo pracy jest jedną z dziedzin prawa najbliższych przedsiębiorcom, w tym restauratorom. Wiele aspektów organizacyjnych funkcjonowania lokalu jest wręcz podporządkowana jemu. W ramach walki z kryzysem wywołanym epidemią uchwalono kolejny duży pakiet zmian – tzw. Tarczę Antykryzysową 4.0, która w istotny sposób ingeruje w przepisy prawa pracy.
PRZYMUSOWY URLOP WYPOCZYNKOWY
Na mocy nowych przepisów pracodawca uzyskał wyjątkowe uprawnienie. Może on w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach. Pracownik nie może się temu sprzeciwić. Maksymalny czas trwania tego urlopu to 30 dni. Jednocześnie swoje uprawnienie pracodawca może realizować niezależnie od ustalonego wcześniej planu urlopów. To rozwiązanie powinno pomóc w przeciwdziałaniu nadmiernego nagromadzenia się urlopów, co mogłoby potencjalnie sparaliżować pracę restauracji. Oczywiście nie zmienia to zasady, że urlop wypoczynkowy jest płatny.
PRZESTÓJ EKONOMICZNY W ZWIĄZKU Z ISTOTNYM WZROSTEM OBCIĄŻENIA FUNDUSZU WYNAGRODZEŃ
Tarcza Antykryzysowa 4.0. wprowadza pojęcie istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń. Jest nim wzrost ilorazu kosztów wynagrodzeń, z uwzględnieniem składek na ubezpieczenia, i przychodów ze sprzedaży towarów lub usług z tego samego miesiąca kalendarzowego, wskazanego przez pracodawcę po 01 marca 2020 r. Jeżeli iloraz ten zwiększył się, o co najmniej 5% w porównaniu do miesiąca poprzedniego, to pracodawca może dokonać obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika do 20%, a co za tym idzie również wynagrodzenia. Ten tryb nie może jednak powodować zmniejszenia etatu poniżej połowy, oraz wynagrodzenia poniżej płacy minimalnej. Alternatywnie pracodawca może objąć pracowników przestojem ekonomicznym, co pozwoli na obniżenie wynagrodzenia o maksymalnie 50%, przy zachowaniu, co najmniej wartości wynagrodzenia minimalnego. Nie ma przy tym konieczności uzyskiwania zgody pracowników. Z przepisu nie można jednak skorzystać, w przypadku, gdy udział kosztów wynagrodzeń pracowników w przychodach był niższy niż 30%. Maksymalny czas trwania zmian to 6 miesięcy.
ZMIANA WYSOKOŚCI ODPRAW PRACOWNICZYCH
Kolejna zmiana dotyczy maksymalnej wysokości odpraw dla pracowników, którym przysługują one w związku z rozwiązaniem umowy. Obecnie jej maksymalna wysokość to dziesięciokrotność wynagrodzenia minimalnego (tj. 26 000 zł). Zmiana ta obowiązuje tylko w przypadku, gdy u pracodawcy wystąpił spadek obrotów lub istotne obciążenie funduszu wynagrodzeń, wyłącznie w okresie epidemii lub zagrożenia epidemicznego.
PRACA ZDALNA
Innym istotnym rozwiązaniem jest modyfikacja przepisów dotyczących pracy zdalnej. Pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie obowiązków w formie pracy zdalnej. Pracownik nie może natomiast sprzeciwić się takiemu poleceniu. Polecenie pracy zdalnej może zostać wydane w dowolnej formie. Jednocześnie, praca musi być możliwa do wykonywania w sposób zdalny a pracownik musi dysponować możliwościami technicznymi oraz lokalowymi do wykonywania tej pracy, a narzędzia i materiały niezbędne do wykonywania obowiązków powinien zapewnić pracodawca. Praca powinna odbywać się z poszanowaniem ochrony informacji poufnych i tajemnic przedsiębiorstwa. Oczywiście w przypadku restauracji jedynie cześć pracowników może zostać skierowana do pracy zdalnej. Mowa tu głownie o osobach zajmujących się pracą biurową, księgowością czy też aspektami prawnymi i administracyjnymi.
WYPOWIEDZENIE UMOWY O ZAKAZIE KONKURENCJI
Niezwykle kontrowersyjne rozwiązanie wprowadzono w odniesieniu do umów o zakazie działalności konkurencyjnej po ustaniu zatrudnienia. Co istotne, dotyczy ono zakazu konkurencji związanego z umową o prace jak i umową zlecenia, świadczenia usług, umową o dzieło jak i umową agencyjną. Pracodawca, zamawiający lub zleceniodawca będący stroną takiej umowy może wypowiedzieć ją z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia – 7 dni. Druga ze stron umowy takiej uprawnienia nie posiada. Pracodawcy mogą skorzystać z tej możliwości chcąc uchronić się od obowiązku wypłaty odszkodowania za zachowanie zakazu konkurencji. Oczywiście, stracą wtedy jednak wyłączność na pracownika. W restauracjach umowy o zakazie konkurencji najczęściej dotyczą managerów lub szefów kuchni.
PODSUMOWANIE
Zmiany wprowadzone przez Tarczę Antykryzysową 4.0. są dość radykalne z punktu widzenia prawa pracy. Pracodawcy uzyskali szereg uprawnień, które są jednostronne a pracownikom nie zapewniono praw balansujących je. Restauratorzy uzyskali przede wszystkim możliwość przymusowego wysłania pracowników na urlop wypoczynkowy, kolejną drogę do wprowadzenia przestoju ekonomicznego wiążącego się z obniżeniem wymiaru czasu pracy lub wynagrodzenia pracowników oraz uprawnienie do wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia. Obniżono również maksymalną wysokość odpraw oraz doprecyzowano zasady pracy zdalnej.
EDYTA DUCHNOWSKA
Radca Prawny
Kancelaria Radcy Prawnego Edyta Duchnowska
www.duchnowska.pl
www.prawowrestauracji.pl
MATERIAŁ EDUKACYJNY
