Coraz częstszą praktyką jest wprowadzanie przez lokale gastronomiczne obowiązkowej opłaty serwisowej, którą goście restauracji są zobowiązani ponosić w związku z oferowaną obsługą kelnerską. Z uwagi na brak uregulowania prawnego tej kwestii, spotykane są różne rozwiązania dotyczące wymagania dodatkowej opłaty serwisowej od klientów restauracji. Najczęściej spotykana forma polega na naliczaniu opłaty stanowiącej 5-10 % wartości rachunku za usługi świadczone dla grup liczących powyżej 6-8 osób.
CZY POLSCY GOŚCIE SĄ JUŻ GOTOWI NA TAKIE ROZWIĄZANIE CZY DECYZJA TA WYWOŁUJE SPORO KONTROWERSJI?
Warto pamiętać, że wiele restauracji w całej Europie nalicza dodatkową opłatę za obsługę automatycznie. Z kolei w Stanach Zjednoczonych opłata jest obligatoryjnie doliczona do rachunku od wielu lat. Najczęściej ma to miejsce w sytuacji, kiedy do stołu zasiada większa liczba gości.
Nie jest to jednak regułą i niekiedy automatyczny napiwek naliczany jest niezależnie od liczby osób przy stole. Dopłata wynosi wtedy co najmniej 10 % lub 12,5 %, a czasem nawet 15 % kwoty widniejącej na rachunku. Podczas podróżowania za granicę warto dopytać obsługę kelnerską o szczegóły dotyczące polityki, którą stosuje restauracja w tym zakresie.
W polskich realiach opłata serwisowa zaczęła się pojawiać stosunkowo niedawno. O ile kontrowersji nie budzi praktyka zostawiania napiwków, to rozwiązanie polegające na dodatkowej opłacie serwisowej najczęściej spotyka się z krytyką klientów. Obecnie toczy się wiele dyskusji w mediach społecznościowych, podczas których pojawiają się argumenty zarówno za wprowadzaniem dodatkowych opłat, jak i przeciwko.
Najpopularniejsze opinie za wprowadzeniem opłaty skupiają się na wskazaniu, że dodatkowa zapłata będzie motywacją przemawiającą za zapewnieniem odpowiedniej jakości obsługi kelnerskiej.
Klienci zauważają również, że opłata ta jest już standardem poza granicami Polski. Jednakże z drugiej strony pojawiają się głosy przeciwko opłacie, która jest traktowana jako przymusowy napiwek.
ILE WYNOSI OPŁATA SERWISOWA I OD ILU GOŚCI JĄ NALICZAĆ?
Jak już wcześniej zauważono, praktyka naliczania opłaty serwisowej jest niejednolita i nieuregulowana. Najpopularniejszą formą zapłaty jest naliczanie sumy stanowiącej procent wartości od całej kwoty wskazanej na rachunku. Opłata wymagana jest zarówno w sytuacjach standardowej obsługi klienta w restauracji, jak i w przypadku obsługi przyjęć okolicznościowych. Przy ustalaniu wartości opłaty serwisowej należy pamiętać, że kwota ta naliczana obligatoryjnie stanowi rzeczywiste dodatkowe wynagrodzenie za usługi świadczone w ramach zawartego stosunku prawnego i podlega opodatkowaniu. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną za wykonaną usługę, pomniejszoną o podatek VAT.
CZY LOKAL POWINIEN INFORMOWAĆ O DODATKOWEJ OPŁACIE?
Pod koniec 2023 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązał popularną spółkę prowadzącą działalność w przedmiocie sprzedaży biletów na wydarzenia sportowe, kulturalne i rozrywkowe do prezentowania cen minimalnych biletów wraz z obligatoryjną opłatą serwisową.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podkreślił, że cena ta będzie musiała zawierać opłatę serwisową lub inne opłaty obligatoryjne, jeśli takie zostaną wprowadzone.
Od początku zapoznawania się z ofertą konsument musi mieć prawdziwą informację o pełnej cenie. To optymalny sposób prezentowania opłat w serwisach internetowych, który powinien być standardem rynkowym. Cena jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na decyzję o zakupie, dlatego powinna być prezentowana w sposób jasny, czytelny i nie wprowadzający w błąd. Warto zastanowić się nad możliwością odniesienia dobrej praktyki w zakresie transparentności cen usługi do branży gastronomicznej. Departament Inspekcji Handlowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w przeszłości sporządzał już raporty dotyczące pozycji konsumentów na rynku usług gastronomicznych. Kontrole wykazywały już niejednokrotnie nieprawidłowości polegające na doliczaniu do rachunku opłat za serwis bez wcześniejszego poinformowania klienta. Podejmowane były wówczas działania pokontrolne z wnioskami o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
PODSUMOWANIE
Choć obowiązkowe opłaty serwisowe stają się coraz popularniejsze, konieczne jest rozważne korzystanie z uprawnienia do ich naliczania. Lokal powinien zadbać o transparentność cen za oferowane usługi, ponieważ goście restauracji są konsumentami, w stosunku do których przedsiębiorca jest zobowiązany do spełnienia licznych wymogów informacyjnych.
OLGA DĄBROWSKA
Adwokat
PAULINA SIKORA-BŁACH
Aplikant radcowski
Kancelaria Adwokata i Doradcy Restrukturyzacyjnego
Pawła Lewandowskiego
kancelaria@lewandowskikancelaria.pl
www.lewandowskikancelaria.pl
Oprac. red.
