24 października w trakcie konferencji Plant-Powered Perspectives odbyła się premiera raportu „Branża Żywności Roślinnej w Polsce 2024 – dane, szanse i wyzwania.” Jest to pierwsza próba samoewaluacji rynku roślinnego, twórcy raportu podjęli się próby zdefiniowania kategorii roślinnej, a także przedstawili dane dotyczące wielkości sprzedaży w tym segmencie. W 2023 roku wartość detalicznego rynku roślinnego w Polsce (z wyłączeniem HoReCa, sklepów specjalistycznych i e-commerce) to już 1,08 miliarda złotych, roślinne zamienniki nabiału stanowią ponad połowę tej kategorii.
Polski Związek Producentów Żywności Roślinnej został powołany we wrześniu 2023 roku w odpowiedzi na potrzeby producentów żywności roślinnej. Organizacja reprezentuje interesy firm w niej zrzeszonych w kontaktach z organami państwowymi. Pracuje nad usuwaniem barier legislacyjnych dotyczących produkcji żywności pochodzenia roślinnego. Powstanie raportu to efekt pracy PZPŻR z grupą badawczą Minds & Roses. Twórcy raportu wierzą, że zdefiniowanie kategorii roślinnej, przedstawienie jej skali oraz barier z którymi się mierzy i szans, które są dla niej dostępne to dobry pierwszy krok do rozmowy o systemowym wsparciu tej kategorii.
– Raport, który jako Minds & Roses przygotowaliśmy wspólnie z Polskim Związkiem Producentów Żywności Roślinnej, w kompleksowy sposób ukazuje obecny stan rynku roślinnego w Polsce. W środku można znaleźć – po pierwsze precyzyjną definicję żywności roślinnej, bardzo potrzebną, również w celu ujednolicenia sposobu mierzenia wartości tego rynku. Po drugie, najświeższe dane NielsenIQ, ukazujące wielkość sprzedaży produktów roślinnych. Po trzecie, ekspercką analizę mocnych stron branży oraz barier, które stoją na drodze jej rozwoju. Liczymy na szeroki odbiór, wierzymy bowiem że to branża, która zasługuje na szczególną uwagę w obliczu wyzwań przyszłości, z którymi będziemy się mierzyć jako społeczeństwo – mówi Alicja Włodarczyk z Minds & Roses.
W jakim momencie znajduje się branża roślinna? Po dynamicznym wzroście i późniejszych turbulencjach związanych z kryzysem gospodarczym, pandemią czy wojną rynek wchodzi w etap stabilizacji. Wartość rynku roślinnego w 2023 roku (z wyłączeniem HoReCa, sklepów specjalistycznych i e-commerce) to już 1,08 miliarda złotych. Roślinne zamienniki nabiału stanowią ponad połowę tej kategorii – w okresie do czerwca 2024 licząc 657,3 miliona złotych. 270,0 mln to tofu, hummusy i pasty warzywne, natomiast 168,3 mln stanowią zamienniki mięs, wędlin i ryb. Jeżeli uwzględni się sprzedaż w kanałach HoReCa, e-commerce oraz sklepach specjalistycznych, opierając się na deklaracjach producentów, wartość całego rynku roślinnego w Polsce wzrasta do 1,465 miliarda złotych w 2023 roku.
– W 2023 roku nastąpiła korekta rynku: zniknęły firmy słabiej zarządzane, bez pomysłu i strategii produktowej. Obecnie można zauważyć powrót do pozytywnego trendu, widać wzrosty, ale na bardziej stabilnych fundamentach – mówi Rafał Czech, współwłaściciel firmy Bezmięsny oraz członek zarządu PZPŻR. – Uważam, że jesteśmy w momencie dalszego upowszechniania produktów z roślinnych kategorii i tworzenia coraz lepszych, coraz bardziej odżywczych produktów odpowiadających na potrzeby konsumenta. A konsument staje się coraz bardziej świadomy i wymagający: nie akceptuje byle czego, tylko szuka dobrych, unikalnych smaków.
Dominującą pozycję w sprzedaży branży żywności roślinnej w Polsce zajmują alternatywy dla mleka. Obecnie stanowią już niemal połowę wartości sprzedaży detalicznej całej branży. Według danych NielsenIQ w ostatnim roku (od lipca 2023 do czerwca 2024) stanowiły one 45,4% wartości sprzedaży detalicznej całej branży. Roczna wartość alternatyw dla mleka zbliża się do 0,5 miliarda złotych. W ciągu dwóch ostatnich lat wzrost tej kategorii wyniósł 39,0%.
Roślinna branża ma ogromny potencjał rozwoju, zarówno ze względu na swoją innowacyjność, jak i wysoką jakość oferowanych produktów oraz rosnące zainteresowanie takimi opcjami ze strony konsumentów. Musi się jednak mierzyć z wieloma wyzwaniami, takimi jak brak stabilności legislacyjnej, wysokie koszty produkcji czy problemy z dotarciem do kanałów dystrybucji. Ten raport stanowi kompendium wiedzy na temat obecnego stanu roślinnego rynku, a także ukazuje rozwiązania i perspektywy rozwoju na najbliższe lata.
