W pogoni za jakością

Wzrost gospodarczy oraz postępująca integracja gospodarek narodowych, polegająca na usuwaniu barier dla wolnego handlu i ściślejszej współpracy podmiotów wywodzących się z różnych państw, powodują, że światowy handel żywnością z roku na rok zwiększa swoje obroty. Dynamiczna wymiana handlowa skutkuje pojawianiem się na polskim rynku coraz większej ilości produktów rolno-spożywczych pochodzących z zagranicy. Przy ogromnej podaży konsumenci mogą czuć się zagubieni, dlatego coraz więcej państw europejskich wdraża swoje własne narodowe systemy jakości, potwierdzające świeżość, smak i bezpieczeństwo produktów spożywczych. Klienci coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na cenę produktów spożywczych, ale przede wszystkim na ich jakość. Chętniej czytają etykiety znajdujące się na opakowaniach, zawierające informacje na temat składu czy pochodzenia. W krajach Europy Zachodniej logo systemów jakości  są bardzo dobrze rozpoznawalne. Stanowią zapewnienie, że podczas produkcji nie użyto konserwantów ani polepszaczy smaku oraz że produkt pochodzi z wiarygodnego źródła.

Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego (UPEMI), idąc za przykładem krajów zachodnioeuropejskich, opracowała w 2009 roku multiproduktowy System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP.

Znaki jakości w Europie

Na rynku austriackim do najbardziej rozpoznawalnych systemów jakościowych żywności należy bez wątpienia AMA-Gütesiegel. Znak ten kontrolowany jest przez niezależne, akredytowane ośrodki badawcze i organy państwowe takie jak Federalne Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa, Środowiska i Gospodarki Wodnej. AMA swoim znakiem jakościowym sygnuje różne produkty spożywcze, zwłaszcza te świeżo wytwarzane, z krótkim terminem spożycia jak mleko, wypieki, owoce, warzywa i mięso – poczynając od cielęciny i wołowiny, aż po szeroki sektor wieprzowiny. Założenia Systemu przewidują przede wszystkim wysoką dbałość o wytwarzanie certyfikowanych produktów, zgodnie z uregulowaniami prawnymi i normami sanitarnymi. Logo AMA na etykiecie to czytelna informacja, dzięki której konsument ma pewność, iż zakupiony produkt pochodzi ze sprawdzonego źródła.

Niemiecki znak jakości GS – Geprüfte Sicherheit (Sprawdzone Bezpieczeństwo), inaczej German Equipment Safety Law, jest cenną pomocą dla świadomych konsumentów przy wyborze właściwych produktów. Obejmuje on swoim godłem szeroki zakres urządzeń technicznych, spełniających nie tylko niemieckie, ale również europejskie wymogi uregulowań prawnych, jak i wymogi określone przez producenta w zakresie jakości i bezpieczeństwa. Symbol otrzymać mogą jedynie sprzęty przetestowane przez akredytowane laboratoria, a jego okres ważności wynosi maksymalnie 5 lat.

Francuski program jakości Label Rouge ma najdłuższą tradycję w całej Europie. Zainicjowany w 1960 roku, do dnia dzisiejszego stanowi dla konsumentów rzetelne potwierdzenie wysokiej, powtarzalnej jakości. Logo systemu zdobyć mogą jedynie produkty francuskiego pochodzenia (poczynając od owoców morza i mięsa, a kończąc na nieprzetworzonych produktach rolnych, takich jak na przykład kwiaty) o określonym zespole cech tworzącym najwyższą jakość towaru. Francuski symbol Label Rouge zatwierdzany jest wyłącznie po testach przeprowadzanych przez akredytowane laboratoria, co gwarantuje nabywcom pożądaną przez nich jakość i bezpieczeństwo. W chwili obecnej system obejmuje ponad 400 artykułów, po które sięga podczas zakupów aż 80% społeczeństwa.

Dobre i Polskie, czyli QAFP

Jak widać, jakość produktów spożywczych, w tym mięsa, ma dla konsumentów ogromne znaczenie. Polska nie pozostaje w tym względzie w tyle za innymi krajami Wspólnoty Europejskiej. Podczas badań wizerunku mięsa wieprzowego, przeprowadzonego w ramach kampanii „Gwarancja jakości QAFP” w Polsce, ponad 54%[1] konsumentek przyznało, że certyfikat jakości nadawany przez niezależną jednostkę certyfikującą nie jest im obojętny.

Od 2009 roku, decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na terenie Polski zaczął funkcjonować System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP. Program ten powstał z inicjatywy Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego, a jego głównym założeniem jest dbałość o bezpieczeństwo oraz wysoką jakość produktów nim objętych. W chwili obecnej system QAFP działa w zakresie kulinarnego mięsa wieprzowego, drobiowego i wędlin, jednak w zamierzeniach jest to system multiproduktowy i jego administrator przewiduje rozszerzenie programu na kolejne produkty z branży spożywczej.

Producenci, którzy chcą zdobyć certyfikat jakości QAFP, zobowiązani są do wypełnienia formularza, a następnie do poddania się ścisłej kontroli niezależnych audytorów, badających szczegółowo każdy etapu produkcji. Konieczne jest spełnienie wszystkich, określonych przez System zasad – od utrzymywania właściwej temperatury w hali produkcyjnej, aż  po należyty transport towaru do sklepu. Podmioty objęte programem, podlegają ciągłej, kontroli jednostek badawczych, dzięki czemu konsumenci mogą mieć pewność, że produkty sygnowane znakiem jakości QAFP to produkty o wysokiej, powtarzalnej jakości.

Gwarancja Jakości QAFP

Polscy konsumenci wysoko oceniają wartość mięsa wieprzowego. Zgadzają się z tym, że wieprzowina jest ważnym składnikiem zbilansowanej diety, posiada walory odżywcze, oraz że ta dostępna w Polsce charakteryzuje się wysoką jakością. Ze względu na walory smakowe, krótki czas przygotowania i relatywnie niską cenę stanowi ważny składnik posiłków w polskich domach. W badaniach 95%[2] kobiet przyznało, że kupuje mięso i wędliny wieprzowe, a ponad 1/3 z nich, że robi to nie rzadziej niż raz w tygodniu. W ramach wdrażania systemu jakości żywności QAFP, w 2014 roku powstała specjalna kampania pt. „Gwarancja jakości QAFP”, dofinansowywana ze środków Unii Europejskiej. Jej głównym założeniem jest  promocja oraz przekazywanie wiedzy na temat walorów i zasad produkcji wysokojakościowego, kulinarnego mięsa wieprzowego i wędlin sygnowanych znakiem QAFP. System normalizuje cały proces produkcyjny począwszy od doboru odpowiednich ras, poprzez ubój, rozbiór, aż po pakowanie, które gwarantuje zachowanie świeżości. Wieprzowina objęta systemem QAFP charakteryzuje się różowo-czerwoną barwą, delikatnym aromatem, odpowiednią strukturą oraz niewielką zawartością tłuszczu, który jest nośnikiem smaku i zapachu.

Budowanie narodowych systemów jakości to prócz oczywistych korzyści dla konsumentów, także świadoma ochrona własnego rynku i działających na nim producentów. Każdy taki system daje konsumentom zapewnienie wiarygodnej oraz łatwo dostępnej informacji o produktach spożywczych produkowanych w ramach tworzonych systemów identyfikacji.