Branża gastronomiczna od lat zmaga się z niedoborem rąk do pracy, szczególnie w okresie wiosenno-letnim. Restauratorzy z dużym wyprzedzeniem rozpoczynają poszukiwania sezonowych pracowników – zarówno z Polski, jak i z zagranicy. W 2025 r. weszły w życie istotne zmiany prawne, które warto poznać, aby zgodnie z przepisami i bez zbędnych formalności zatrudniać nowe osoby w szczycie sezonu.
ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW – CO SIĘ ZMIENIA?
Najwięcej zmian dotyczy zatrudniania obcokrajowców – zwłaszcza tych spoza Unii Europejskiej. Z początkiem 2025 r. uproszczono część procedur administracyjnych, jednak wprowadzono też nowe obowiązki po stronie pracodawców.
Elektroniczny system składania oświadczeń
Od 1 stycznia 2025 r. wszystkie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (dotyczące m.in. obywateli Ukrainy, Białorusi czy Gruzji) muszą być składane wyłącznie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl. System ma przyspieszyć obsługę wniosków, ale w praktyce wymaga od pracodawców wcześniejszej rejestracji i podpisu elektronicznego.
Zmiana w długości ważności oświadczeń
Dotychczasowe oświadczenia były ważne przez maksymalnie 24 miesiące. Nowelizacja wprowadza nowy, elastyczny model – czas zatrudnienia jest określany w oparciu o rodzaj wykonywanej pracy i zapotrzebowanie sezonowe, jednak nie może przekroczyć 18 miesięcy w okresie 24 miesięcy.
Nowe wymogi dokumentacyjne i weryfikacyjne
Wprowadzono obowiązek składania dodatkowego załącznika do oświadczenia – tzw. planu zatrudnienia sezonowego, który musi wskazywać zakres obowiązków, przewidywany czas pracy i miejsce jej wykonywania. Zwiększona została również odpowiedzialność pracodawcy za weryfikację legalności pobytu cudzoziemca.
PRACOWNICY SEZONOWI – UMOWA SEZONOWA Z UPROSZCZONYM TRYBEM?
Choć projekt nowej „umowy sezonowej” był głośno omawiany w 2024 r., ostatecznie nie doszło do wprowadzenia nowego typu umowy w Kodeksie Pracy. W zamian ustawodawca zdecydował się na uproszczenie zasad zawierania umów zlecenia dla prac sezonowych oraz wdrożenie programu „Zatrudnienie na start” – pilotażowo w województwach turystycznych (z preferencjami podatkowymi i ZUS-owymi dla sezonowych pracodawców zatrudniających studentów i seniorów).
W praktyce oznacza to, że nadal dominującą formą zatrudnienia pracownika sezonowego pozostają umowy zlecenia lub umowy o pracę na czas określony – z zachowaniem wszystkich obowiązków informacyjnych i rejestracyjnych.
KONTROLE PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI PRACY I ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACODAWCÓW
Wraz z rosnącą liczbą sezonowych zatrudnień wzrosła także intensywność kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Od wiosny 2025 r. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zapowiada wzmożone kontrole w branży HoReCa, szczególnie w miejscowościach turystycznych.
Kontrole będą obejmować przede wszystkim legalność zatrudnienia cudzoziemców (np. kompletność dokumentacji), zgodność rodzaju zawartej umowy z rzeczywistym charakterem pracy czy przestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy i wypoczynku.
Pracodawca, który nie dopełni obowiązków związanych z zatrudnianiem cudzoziemców, może zostać ukarany grzywną do 30 tys. zł, a ponadto zostać wpisany na listę podmiotów nieuprawnionych do powierzania pracy obcokrajowcom.
PODSUMOWANIE
Rok 2025 przyniósł wiele zmian wpływających na sposób, w jaki branża gastronomiczna powinna zatrudniać pracowników sezonowych i cudzoziemców. Z jednej strony uproszczono formalności, z drugiej – zwiększono odpowiedzialność i obowiązki informacyjne pracodawców. Restauratorzy, którzy przygotują się wcześniej i zadbają o pełną dokumentację, zyskają pewność prawną i spokój w najbardziej pracowitym sezonie.
Paulina Sikora-Błach
Radca prawny
Kancelaria Adwokata i Doradcy Restrukturyzacyjnego Pawła Lewandowskiego
kancelaria@lewandowskikancelaria.pl
Oprac. red.
