15 sierpnia br. wchodzą w życie obowiązki dotyczące wprowadzenia SOM, czyli standardów ochrony małoletnich. Nowe regulacje dotyczą również obiektów hotelarskich. Za nieprzestrzeganie przepisów tzw. ustawy Lex Kamilek grożą kary do 30 tys. zł. Tymczasem wciąż wielu właścicieli obiektów noclegowych nie wie, jak ma wdrożyć nowe przepisy, co będzie podlegać kontroli i jak sprawdzać pokrewieństwo gości z małoletnimi.
Badania w tej sprawie przeprowadził portal nocowanie.pl, który współpracuje z obiektami noclegowymi z całej Polski. W ankiecie wzięło udział blisko 500 przedstawicieli branży noclegowej. Tylko ponad połowa z nich przyznała, że wprowadziła już wszystkie wymagane zmiany. Dodatkowe 4% zadeklarowało, że jest na dobrej drodze do ich wprowadzenia i właśnie się przygotowuje. Wielu z nich nie kryje jednak, że po prostu brakuje im wiedzy. Zauważają również, że rodzice wcale nie są chętni do współpracy, a pytania często traktują jako wścibskie czy nietaktowne. Hotelarze zwracają uwagę, że nie mają sposobu na to, by skutecznie i legalnie weryfikować, w jakiej relacji z dzieckiem pozostaje dorosły gość hotelu.
Trudności przysparza też stworzenie odpowiednich dokumentów. Samodzielnego opracowania Standardów Ochrony Małoletnich w obiekcie podjęło się tylko 38% respondentów. Z darmowych wzorów wyszukanych w Internecie skorzystało 28% badanych, a do pomocy prawników w tej sprawie odwołało się 5%. Również 5% skorzystało ze szkoleń przygotowanych przez organizacje turystyczne i instytucje pozarządowe, ale 32% przyznaje, że nie ma jeszcze takiego dokumentu.
Co składa się na standardy ochrony małoletnich?
Standardy obejmują zasady reagowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka, zasady bezpiecznych relacji między personelem a dziećmi, szkolenia dla personelu oraz regularną ewaluację wprowadzonych rozwiązań. Każdy z tych elementów musi być jasny i zrozumiały dla wszystkich pracowników, aby w razie potrzeby mogli oni natychmiast zareagować, powiadamiając odpowiednie służby.
Integralną częścią standardów ochrony małoletnich jest również obowiązek sprawdzenia niekaralności pracowników mających albo mogących mieć kontakt z dziećmi. Weryfikacja dotyczy Rejestru Sprawców Przestępstw na tle seksualnym, Krajowego Rejestru Karnego oraz rejestrów karnych krajów, w których dana osoba mieszkała w ciągu ostatnich 20 lat, a także rejestru karnego państwa obywatelstwa w przypadku obcokrajowca.
Co powinno zwrócić uwagę pracownika hotelu?
Personel w hotelu powinien być wyczulony na wszelkie podejrzane sytuacje, m.in. takie jak fakt, że dziecko jest pod opieką osoby będącej pod wpływem środków psychoaktywnych, towarzyszący dorosłemu nastolatek jest pod wpływem takich środków lub osoba dorosła zachowuje się w sposób zagrażający dobru dziecka. W takich sytuacjach należy podjąć odpowiednie działania zgodnie z ustaleniami standardów ochrony małoletnich.
Niepokojący może być także to, że gość, który chce wynająć pokój z dzieckiem, nie ma ze sobą bagażu ani rzeczy należących do dziecka (ubrania, piżamy, przyborów toaletowych, zabawek). Oczywiście przyczyny braku bagażu mogą być różne i nie zawsze oznaczają, że dziecko jest krzywdzone. Ważna jest jednak świadomość, że może to być sygnał, iż dzieje się coś niepokojącego. W takiej sytuacji warto podjąć działania, które umożliwią uzyskanie dalszych informacji o tożsamości gości, ich powiązaniach i relacjach.
Istotną kwestią jest ponadto zachowanie gościa, który wynajmuje pokój tylko dla siebie na kilka dni i przyprowadza do niego dzieci. Czy jest to jedno i to samo dziecko, czy też codziennie inne – w każdym przypadku jest to sygnał alarmujący – powinien skłonić obsługę do zbadania sytuacji i powiązań gościa z przyprowadzanymi dziećmi.
Aby wspomóc hotelarzy w praktycznym wdrożeniu nowych przepisów, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przygotowała zestaw przykładowych procedur. Te dokumenty mogą być wykorzystywane jako wzór do opracowania własnych standardów ochrony małoletnich w obiektach noclegowych. Dostarczają one konkretne wskazówki i rekomendacje, jak identyfikować relacje między dziećmi a dorosłymi gośćmi oraz jak postępować w sytuacjach wymagających interwencji. Hotelarze mogą zapoznać się z tymi materiałami i pobrać zestaw procedur, mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa nieletnich gości odwiedzających ich obiekty. Pełne informacje oraz dokumenty do pobrania są dostępne na stronie internetowej Fundacji, co pozwala hotelarzom na bezpośrednie dostosowanie się do nowych wymagań prawnych.
Oprac. red.
Podstawą prawną standardów ochrony dzieci w Polsce jest ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, znowelizowana ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta, znana jako tzw. ustawa Kamilka, weszła w życie 15 lutego 2024 r. Od 15 sierpnia br. wszystkie podmioty pracujące z dziećmi muszą posiadać standardy ochrony, a odpowiednie organy mogą przeprowadzać kontrole.
Każdy pracownik dokonujący zameldowania lub obsługi gościa w hotelu ma obowiązek poinformować go o przesłankach zbierania informacji o małoletnich. Warto w widocznym miejscu – najlepiej przy recepcji lub w niewielkiej odległości od niej – umieścić widoczną tabliczkę informującą o tym, że hotel dba o bezpieczeństwo dzieci i stosuje procedury ochrony Małoletnich przed skrzywdzeniem.
Jak stosować standardy ochrony małoletnich w praktyce?
Szkolenia – każdy pracownik hotelu powinien zostać przygotowany do stosowania nowych przepisów, przede wszystkim w zakresie wprowadzonych w obiekcie procedur i zasad. Warto też zaplanować szkolenia dotyczące rozpoznawania symptomów krzywdzenia dziecka, aby pracownicy wiedzieli, które sytuacje wymagają ich reakcji
i interwencji.
Procedury identyfikacji dziecka – podczas meldowania gości personel powinien sprawdzić tożsamość dziecka oraz jego relację z osobą dorosłą (hotel może informować o konieczności posiadania odpowiedniego dokumentu na etapie rezerwacji).
W przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy przeprowadzić szczegółową identyfikację, poprosić o dodatkowe dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub prawo do opieki nad dzieckiem.
Zasady bezpiecznych relacji między personelem a dziećmi – wszelkie interakcje powinny odbywać się z poszanowaniem godności i prywatności najmłodszych. Zasady bezpiecznych relacji są szczególnie istotne w przypadku podmiotów, które oferują praktyki uczniowskie (odbywające się także w wakacje).
Procedury interwencji – każdy hotel powinien opracować jasne i zrozumiałe procedury interwencji w przypadku podejrzenia zagrożenia dobra dziecka i wyznaczyć osobę odpowiedzialną za podejmowanie interwencji.
Otwarta komunikacja – standardy ochrony małoletnich należy komunikować nie tylko pracownikom, gościom: dzieciom i ich opiekunom. Informacje te powinny być opracowane w zrozumiałej formie i udostępnione np. w formie broszur lub plakatów w pokojach hotelowych oraz na stronie internetowej obiektu.
