Prowadząc restaurację zdajemy sobie sprawę, że należy chronić nasze receptury, ale czy zastanawiamy się nad ochroną nazwy lokalu? O ile na początku drogi może to nie być temat pierwszoplanowy, o tyle jeżeli nasz lokal będzie już znany, ta kwestia może okazać się problematyczna. Rejestracja nazwy, jako znaku towarowego, pozwoli na zabezpieczenie się przed trudnościami, które mogą pojawić się w przyszłości.
Powszechnie uważa się, że nazwę przedsiębiorcy można opatentować. Nie jest to poprawne określenie. Nazwy można chronić jako znaki towarowe. Prawo ochronne uzyskuje się, rejestrując znak towarowy w Urzędzie Patentowym. Najpierw, warto jeszcze wyjaśnić, że nazwa pod jaką działa przedsiębiorca w języku prawniczym określana jest mianem: „firmy”. Firma przedsiębiorcy powinna odróżniać się dostatecznie od innych używanych na tym samym rynku. W tym zakresie prawo przyznaje nam pewną ochronę. Zgodnie z kodeksem cywilnym firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności i źródeł zaopatrzenia. Jeżeli ktoś narusza nasze prawo do firmy, to mamy prawo żądać zaniechania takiego działania i usunięcia jego skutków poprzez złożenie oświadczenia, naprawienia szkody majątkowej, wydania korzyści. Firmę przedsiębiorcy, bez formalnej rejestracji, chroni także ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd, jest czynem nieuczciwej konkurencji. Oznaczeniem przedsiębiorstwa są wszystkie symbole mogące służyć wyróżnieniu przedsiębiorstwa i prowadzonej działalności gospodarczej, a mianowicie: firma (nazwa), łącznie z jej fantazyjnymi dodatkami czy wersjami, godło, skrót literowy, symbol. Aby ocenić, czy dany przedsiębiorca może wprowadzić klientów w błąd, należy wziąć pod uwagę zasięg geograficzny prowadzonej działalności oraz rodzaj świadczonych usług czy sprzedawanych towarów. Nie dojdzie do czynu nieuczciwej konkurencji, jeżeli przedsiębiorca zajmujący się transportem drogowym nada swojej działalności nazwę identyczną, jak naszej restauracji. Jeżeli chodzi o prawa autorskie, to ochroną są objęte jedynie utwory, a więc zazwyczaj znaki graficzne. Pojedyncze słowo albo ich proste zestawienia prawie nigdy nie stanowią utworu w świetle prawa autorskiego. Bardzo ważne jest jednak, aby posiadać pisemną umowę dotyczącą przeniesienia autorskich praw majątkowych do znaku graficznego na przedsiębiorcę. Bez niej, w razie naruszenia, nie będziemy mogli skutecznie chronić naszego przedsiębiorstwa i jego logo przed sądem. Wszystkie powyższe prawa przyznawane bez rejestracji, wymagają udowodnienia: czy to nam przysługują, czy korzystamy z pierwszeństwa używania, jakie towary czy usługi oferowane są pod tym logo (oraz dotyczy to tylko produktów już wprowadzonych na rynek). Kwestia dowodowa może okazać się trudna do przeprowadzenia. Warto pamiętać, że znaki towarowe pełnią inne funkcje niż sama firma czy inne oznaczenie przedsiębiorcy. Znaki towarowe pozwalają na komercyjne oznaczenie i wykorzystywanie pochodzenia usług lub towarów danego przedsiębiorcy. Rejestrując znak towarowy otrzymujemy świadectwo rejestracji i jest to jedyny dokument, który będziemy musieli posiadać w razie ewentualnego sporu. Prawo ochronne przysługuje na okres 10 lat, ale może być przedłużone. W świadectwie wskazane jest komu przysługuje prawo do znaku, kiedy nastąpiła rejestracja i do kiedy prawo jest w mocy, jakich towarów lub usług oznaczeniem jest znak oraz czy ochroną objęta jest nazwa czy również logo. Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które da się przedstawić w sposób graficzny, a które nadaje się do odróżnienia towarów lub usług jednego przedsiębiorcy od tego samego rodzaju towarów lub usług innych przedsiębiorców. Najczęściej będzie to nazwa lub logo. Mogą to być wyrazy, domeny internetowe (pod pewnymi warunkami), rysunki, etykiety, formy przestrzenne, kompozycje kolorystyczne (a nawet sam kolor), melodie, zapachy. Ponadto, możemy zarejestrować jedynie logo, a nie samą firmę (nazwę), albo na odwrót. Przykładowo, przedsiębiorca może prowadzić działalność pod firmą: „Usługi restauracyjne Anna Nowak”, a sama restauracja może działać pod nazwą Polskie Smaki i ten znak towarowy można zarejestrować. Znaki towarowe mają służyć do odróżnienia towarów pochodzących od jednego przedsiębiorcy, od towarów drugiego. Zgłaszając znak towarowy musisz wskazać, do oznaczenia czego ma on służyć. Tak będzie też w przypadku restauracji, w której znak towarowy – jej nazwa – będzie dotyczył usług restauracyjnych. Tylko w ramach tej grupy uzyskuje się ochronę i monopol prawny na posługiwanie się tym oznaczaniem. Znak towarowy musi bowiem odróżniać towary lub usługi jednego przedsiębiorcy od takich samych towarów lub usług innego przedsiębiorcy. Oznacza to, że tą samą nazwę może nosić np. warsztat samochodowy, bo klient na pewno nie pomyli tych dwóch branż. Nawet jeżeli nie do końca nam się to podoba, nie możemy zakazać posługiwania się daną nazwą w stosunku do innego rodzaju towarów czy usług. Co więcej, znak towarowy ma możliwą do oszacowania wartość, jest więc realną wartością marki i może okazać się zbawienny w przypadku trudnej sytuacji finansowej czy bankructwa. Tylko renomowany znak towarowy daje ochronę również w zakresie towarów lub usług niepodobnych. Oczywiście, każdy restaurator ma szansę, aby jego znak towarowy stał się renomowany. Taki znak towarowy musi być zarejestrowany, znany znacznej części odbiorców, oceniony w kontekście okoliczności sprawy, a jego cechy muszą być ocenione pod względem jakościowym. W przypadku niezarejestrowanego znaku towarowego, jeżeli działamy na terenie całego kraju, to ochrona obejmuje całe to terytorium. Jednak jeżeli działamy jedynie w danym w regionie, to w innym miejscu w Polsce, inny przedsiębiorca może bez przeszkód posłużyć się naszą nazwą. Zarejestrowany znak towarowy pozwoli zaś na ochronę naszej marki na terenie całego kraju, a nawet na terenie całej Unii Europejskiej, jeżeli o to wnosimy. Nazwa restauracji może być zarejestrowanym znakiem towarowym. Wiąże się to z poniesieniem pewnych kosztów, ale korzyści na pewno nam to zrekompensują. Rejestracja nazwy naszego lokalu będzie odpowiednim zabezpieczeniem kreowanej przez nas marki i być może zaowocuje w przyszłości.
