Często postrzegamy jedzenie z różnych stron świata przez pryzmat poszczególnych składników, smaków czy sposobu przygotowania. Badania pokazują jednak, że gdy mowa o kreowaniu oczekiwań co do smaku danej potrawy, najsilniejszym bodźcem zmysłowym jest kolor. To odkrycie zainspirowało Pyszne.pl do opracowania palet kolorystycznych stanowiących ilustrację propozycji lunchowych typowych dla różnych krajów.
– Gdy pomyślimy o porze lunchu w innych krajach, w naszej głowie pojawią się pewnie jaskrawe odcienie pomarańczowego, którego nie brakuje wśród tradycyjnych indyjskich przypraw, lub zielenie będące ważnym elementem kuchni azjatyckiej. Oto jak określiliśmy paletę barw dla każdego z krajów: przeanalizowaliśmy treść ponad 3 mln recenzji online ze 150 krajów i na ich podstawie ustaliliśmy, które dania lunchowe wspominane są najczęściej; użyliśmy generatora palety barw, aby wyodrębnić kolory, które w poszczególnych potrawach wyróżniają się najbardziej. W efekcie dla każdego z badanych krajów uzyskaliśmy konkretną paletę barw stanowiącą odzwierciedlenie popularnych lunchowych dań – czytamy w komunikacie Pyszne.pl.
TYPOWY POLSKI LUNCH – PALETA KOLORYSTYCZNA
Pora lunchu to w Polsce ważna część dnia, niezależnie od tego, czy decydujemy się na tradycyjny obiad, czy raczej szybką przekąskę. Odcienie typowego polskiego lunchu to czerwony, zielony, pomarańczowy i ciemnobrązowy.
Głodni Polacy bardzo chętnie zamawiają rosół – czysty bulion sprawia, że jest pożywny, lecz lekki, dzięki czemu stanowi idealny południowy posiłek. Różne odcienie pomarańczowego, zielonego i białego na pewno wzbudzą głód u wielu osób.
Kolejnym obiadowym pewniakiem jest kotlet mielony – połączenie piaskowych odcieni panierki z wiosenną zielenią towarzyszącej mu sałatki oraz ziemniakami. Podobne danie, tonkatsu podawane z sosem miso i marynowanymi warzywami, można znaleźć w Japonii.
EUROPA
Lunchowa paleta barw w przypadku Austrii jest połączeniem stosowanych brązów i beżów. Te neutralne kolory niczego jednak nie ujmują pysznym mohnnudeln – grubym ziemniaczanym kluskom polanym masłem i posypanym cukrem pudrem. Innym słodkim przysmakiem jest germknödel, czyli drożdżowa pyza na parze, nadziewana śliwkowymi powidłami i posypana makiem, który wnosi do palety nieco czerni.
Jednym z najlepiej rozpoznawanych dań jedzonych w Hiszpanii jest bocadillo. To kanapka z hiszpańskiego chleba przypominającego bagietkę, wypełniona warzywami, sosami i mięsem. Jej zawartość może być różna w zależności od regionu, ale podłużny kształt stanowi cechę niezmienną. Jeśli chodzi o deser, wielu mieszkańców Hiszpanii decyduje się na kilka posypanych cynamonem churros.
Lunch na Białorusi to często pieczyste – pieczone prosię podawane z ziemniakami i warzywami, oraz maczanka, wieprzowa potrawka na bulionie wołowym z dodatkiem kwaśnej śmietany. Paleta kolorystyczna, którą tworzą te dania, zawiera czerń, brąz i beż. Za podobną paletę barw odpowiada w Czechach svíčková, czyli stek z polędwicy wołowej przygotowywany w przyprawach i warzywach, a następnie gotowany w pełnotłustej śmietanie.
Dla mieszkańców Chorwacji, którzy przywiązują ogromną wagę do jakości jedzenia, lunch to często główny posiłek dnia. Daniem, które cieszy się w tym kraju ogromną popularnością, jest čobanac, gulasz z trzech rodzajów dobrego mięsa, gotowany powoli nad ogniskiem. W Splicie szczególnie lubianą potrawą jest natomiast rodzaj zupy rybnej o nazwie brudet.
Lunchowa paleta barw w przypadku Danii zawiera szczególnie piękny odcień fioletu – za ten kolor odpowiada æbleflæsk, czyli boczek smażony z jabłkami i tymiankiem. Inne popularne duńskie danie to frikadeller. Duńczycy kładą te pyszne klopsiki na chleb i zjadają na lunch, szczególnie gdy są bardzo głodni.
W przypadku Wielkiej Brytanii lunch tworzą różne kolory, np. czerwony, zielony i biały. Potrawy, które za nimi stoją, to pierogi kornwalijskie, kebab i ryba z frytkami. W Manchesterze kebab zawiera przyprawione mięso, sałatę, ogórki i pomidory oraz różne przyprawy. Ryba z frytkami to w Anglii nadmorski klasyk, zwłaszcza w połączeniu z purée z groszku i deszczowymi chmurami!
Heri heri to jedno z najbardziej tradycyjnych dań kuchni surinamskiej – składa się z gotowanych bananów, manioku, batatów i innych jadalnych bulw, a także wędzonej lub solonej ryby. Składniki tego dania decydują o tym, że surinamską paletę barw tworzą odcienie pomarańczowego i białego. Kolejną popularną potrawą jest pom, podawany głównie na Boże Narodzenie i składający się z kurczaka, soku z cytryny oraz kolokazji jadalnej.
AZJA
W Chinach lunch je się zwykle w biegu, w przerwach między różnymi obowiązkami szkolnymi lub zawodowymi. Właśnie dlatego tak popularnym daniem jest xiao long bao. Te gotowane na parze bułeczki, które można napełnić mięsem, warzywami lub słodką masą, to wygodna, szybka przekąska. Jeśli mieszkaniec Chin ma natomiast więcej czasu na posiłek, wybiera kaczkę po pekińsku, którą cechuje chrupiąca skórka w smakowitym brązowym kolorze i soczyste mięso. Podczas obchodów Święta Środka Jesieni w Chinach często je się ciasto mooncake.
Lunch w Indiach najczęściej kojarzy się z pysznym, aromatycznym curry o żywych kolorach. I właśnie tym jest biryani – potrawa z ryżu i mięsa z dodatkiem indyjskich przypraw, a czasem również jajek. Popularnym wyborem jest także roti, czyli okrągły placek z mąki pszennej (tradycyjnie zwanej gehu ka atta), oraz pierożki samosa nadziewane mięsem lub warzywami.
Japonia jest pełna rozświetlonych miast i oślepiających świateł. Czy lunchowa paleta kolorystyczna tego kraju prezentuje się podobnie? Najlepiej znanym japońskim daniem jest prawdopodobnie sushi, czyli ryż zaprawiony octem, na ogół z odrobiną cukru i soli, podawany z różnymi surowymi rybami i warzywami. Potrawą lubianą zarówno przez mieszkańców kraju, jak i turystów jest również yakisoba – makaron z mięsem i warzywami. W Osace popularne jest też pyszne danie naleśnikowe okonomiyaki, które można modyfikować w zależności od preferencji, dodając dowolne składniki, od boczku po ośmiornice.
Na Filipinach na lunch prawdopodobnie zjesz pancit – makaron, który podaje się z różnymi sosami i dodatkami dopasowanymi do indywidualnych gustów. Kolejnym popularnym makaronowym daniem jest laksa serwowana w Singapurze. Laksa to pikantna zupa z makaronem. Może być czerwona, zielona lub pomarańczowa.
Bánh mì to wietnamska bułka z mąki ryżowej i pszennej z dodatkiem różnych warzyw i mięsa (zwykle kurczaka bądź wieprzowiny). Bánh mì często zjada się w biegu, co dla wielu Wietnamczyków stanowi w porze lunchu bardzo wygodne rozwiązanie. Kolejną lunchową opcją jest bánh xèo – gruby, ryżowy naleśnik z farszem z mięsa i warzyw, dostępny również w wersji wegetariańskiej.
Shami kabab jedzony w Afganistanie to nieduże kotleciki z mielonego mięsa (głównie wołowiny, ale może to być też jagnięcina lub baranina) z dodatkiem gniecionej ciecierzycy, jajka i przypraw. Podaje się je z sałatką lub innymi przystawkami, aby lunch był sycący. Kolory tego dania to zielony i brązowy.
AMERYKA PÓŁNOCNA
W Stanach Zjednoczonych nie brak jest opcji lunchowych, takich jak burgery czy nuggetsy z kurczaka, jednak jednym z najsłynniejszych dań jest nadziewana pizza w stylu chicagowskim. Złociste, chrupiące ciasto to kolor złotobrązowy, natomiast duża ilość sosu – czerwony. W Los Angeles popularną potrawą jest sushi uramaki, co dosłownie oznacza rolkę zawijaną „odwrotnie” (ponieważ ryż znajduje się tu na zewnątrz wodorostów). Dzięki temu daniu na amerykańskiej palecie lunchowej gości kolor zielony.
Jeśli chodzi o jedzenie popularne w Kanadzie, szczególnie o typowe dania lunchowe, widać tu wyraźnie zamiłowanie mieszkańców tego kraju do mięsa. Często kupowaną przekąską są np. kanapki z bekonem peameal i wędzonką. Kolory, które przeważają w tej pysznej propozycji, to różowy, czerwony i pomarańczowy.
Jednym z najpopularniejszych dań Grenlandii jest grillowane, pieczone i smażone mięso piżmowołu, które zastępuje wołowinę. W zależności od stopnia przyrządzenia posiłek ten może cechować się różnymi odcieniami koloru różowego i brązowego.
Meksyk słynie ze swojej kuchni. Niektóre popularne potrawy pochodzące z tego kraju, np. tortilla czy tacos, odpowiadają za brązowe odcienie na palecie barw. W porze lunchu wiele osób zjada te dania z dodatkiem różnych przyprawianych mięs, sosów i warzyw.
AMERYKA POŁUDNIOWA
Jeśli chodzi o posiłki zjadane w okolicy południa, paleta kolorystyczna Argentyny to przede wszystkim brązy. W Buenos Aires szczególnie popularne jest asado – mięso grillowane na otwartym ogniu. Jeśli jednak wybierzesz się do Rosario, zobaczysz, że w tamtejszym lunchowym menu króluje ziołowy sos chimichurri.
Lunchowa paleta barw Belize wnosi nieco zieleni dzięki panades – pierożkom nadziewanym warzywami lub mięsem. Pełen zielonego koloru jest także typowy lunch w Panamie. Mieszkańcy tego kraju są fanami tamales, czyli mięsa (z kurczaka lub wieprzowego) owiniętego liściem bananowca i gotowanego razem z ciastem kukurydzianym.
Jedną z najbardziej kolorowych palet może się poszczycić Peru – znajdziemy tu fiolet, czerwień i zieleń, głównie za sprawą popularnej sałatki ceviche, czyli połączenia świeżej, surowej ryby marynowanej w świeżo wyciskanym soku z cytrusów, zwykle z cytryny bądź limonki lub ewentualnie z gorzkiej pomarańczy.
Empanadas, danie narodowe Chile, na ogół je się w porze lunchu. To po prostu pieczone lub smażone pierogi faszerowane mięsem, serem, a nawet owocami – mamy tu naprawdę ogromne pole do popisu. Za czerwień na chilijskiej palecie barw odpowiada kiełbasa, którą znajdziemy w potrawie o nazwie chorrillana, będącej połączeniem frytek, mięsa w plastrach, sadzonych jajek i cebuli.
W przypadku Kolumbii uliczne jedzenie to najpopularniejsza lunchowa opcja, w związku z czym nie dziwi, że najchętniej wybieranym daniem jest bandeja paisa – różne potrawy podane na jednym talerzu. Dzięki temu możesz spróbować wszystkiego po trochu bez konieczności zamawiania wielodaniowego posiłku.
OCEANIA
Australia cieszy się złą sławą ze względu na całe mnóstwo groźnych zwierząt – szczególnie pająków i stworzeń morskich – jakie można napotkać w tym kraju. Jeśli jednak chodzi o jedzenie, sytuacja wygląda o wiele bezpieczniej. Bez względu na to, czy zdecydujesz się na bagietkę kontynentalną, czy na kilka tzw. „ciastek żołnierzy” (anzac biscuits), australijska paleta barw nie ulega zmianie i zawiera brązy, kolor beżowy i ciemną czerwień. W temacie uwielbianego lunchu kraj ten czerpie również z innych kultur – dobrym przykładem tego zjawiska jest choćby sycące spaghetti bolognese.
Lunchową paletę kolorystyczną Nowej Zelandii tworzy przede wszystkim lubiany chleb maoryski – pieczywo na zakwasie z fermentowanych ziemniaków.
Fidżi cechuje się bardziej zieloną paletą barw za sprawą dania o nazwie kokoda, będącego odmianą sałatki ceviche. Kokoda to różne rodzaje surowej ryby „gotowanej” w occie, polanej mlekiem kokosowym i podawanej w towarzystwie dymki lub zielonych dębowych liści.
Mumu to tradycyjna potrawa pochodząca z Papui-Nowej Gwinei. Najpierw dołek lub otwór w ziemi napełnia się rozżarzonymi węglami, a następnie wykłada liśćmi bananowca. Później na liściach lądują warzywa, mięso, owoce oraz obfita ilość mleka kokosowego – w efekcie powstaje przepyszne, wolno gotowane danie.
AFRYKA
Kuskus to popularna potrawa spożywana w okolicach południa, szczególnie w Algierii i Tunezji. Barwy tego dania to żółty i złoty, ale w zależności od użytych składników kolory mogą być też zupełnie inne. Tunezyjski kuskus przyrządza się z dodatkiem mięsnego bulionu, warzyw i sosu pomidorowego, natomiast w Algierii często dodaje się ciecierzycę.
Kolejną podobną potrawą jest ugali – w innych krajach znane też pod nazwą nshima lub sadza – czyli papka z mąki kukurydzianej lub maniokowej, jedzona w Zimbabwe, Zambii i Tanzanii, zwykle z dodatkiem warzyw lub gulaszu.
W Liberii, Nigrze i Nigerii jednym z elementów lunchu prawdopodobnie będzie ryż jollof. Aby przygotować to danie, do ryżu długoziarnistego dodaje się pomidory, warzywa, przyprawy i różne rodzaje mięsa, a następnie również inne przysmaki, w zależności od kraju. Wymienione składniki sprawiają, że na paletach kolorystycznych typowych dla każdego z tych państw znajdziemy czerwień.
W Egipcie na lunch często je się hummus i shoarmę (czasami w ramach jednego posiłku). Hummus to pasta z ciecierzycy z dodatkiem tahini, cytryny i przypraw, a shoarma to mięso opiekane na obrotowym rożnie i podawane w dużym placku lub picie.
Typowy lunch serwowany w Kenii cechuje się dość żywą paletą barw – zawdzięczamy to pomarańczom i żółciom. Do najpopularniejszych dań należą viazi karai (ziemniaki w cieście, smażone w głębokim tłuszczu i obtaczane w kurkumie lub szafranie) i githeri (potrawka z kukurydzy, roślin strączkowych i fasoli).
Lunchową paletę kolorystyczną Kamerunu najlepiej obrazuje tradycyjna potrawa o nazwie ekwang, czyli kolokazja zawinięta w zielone liście i duszona na wolnym ogniu z mięsem, rybą lub innymi warzywami.
Palety kolorystyczne 50 krajów z największą liczbą ludności
Metodologia:
Celem naszego badania dotyczącego lokalnych kuchni było odkrycie kolorów dominujących w lunchowej palecie barw poszczególnych krajów. Przeanalizowaliśmy ponad 3 miliony recenzji restauracji ze 151 różnych państw. Znacząca liczebność próby oraz jej równomierny rozkład na różne kraje zadowalająco ilustruje zróżnicowanie potraw wybieranych w ujęciu globalnym, dostarczając nam tym samym danych wymaganych na potrzeby badania.
W pierwszej kolejności chcieliśmy na podstawie naszej próby ustalić, jakie danie jest w każdym z krajów wspominane najczęściej. Na tej podstawie opracowaliśmy rozkład częstości, a danie dominujące określiliśmy poprzez przeszukanie wewnętrznej bazy zawierającej ponad 14 000 potraw z całego świata. Przed przystąpieniem do analizy, aby skrócić czas potrzebny na obliczenia oraz zwiększyć ich dokładność, zastosowano różne metody normalizacji tekstu, np. usunięto słowa nieinformatywne i dokonano tokenizacji.
Na etapie analizy treści pierwszeństwo dawano daniom, które mogły pełnić funkcję potraw lunchowych, oraz takim, którym można było jednoznacznie przypisać określony kolor. Warto w tym miejscu zauważyć, że różnica pomiędzy daniami jedzonymi na lunch i na kolację może być subiektywna i inna w zależności od kraju. Po przeprowadzeniu indywidualnej analizy struktury konsumpcji i kultury odżywiania się w poszczególnych krajach stosownej oceny w tym zakresie dokonywali badacze.
Na podstawie analizy treści uzyskaliśmy zbiór danych będący źródłem wiedzy na temat najpopularniejszych potraw lunchowych w każdym z badanych krajów. Kolejnym krokiem było użycie specjalnego narzędzia do rozpoznawania odcieni, dzięki któremu dokonaliśmy formalnego określenia multimodalnego rozkładu natężenia kolorów podstawowych (RGB) na zdjęciach poszczególnych potraw. Pięć odcieni, które na rozkładzie widać było najwyraźniej, uznano za typowe dla danej potrawy i wykorzystano do utworzenia mapy przedstawiającej najbardziej dominujące kolory na palecie lunchowej poszczególnych krajów.
* Nie uwzględniono krajów o niejednoznacznych wynikach ani takich, dla których zgromadzono zbyt małą próbę.
** Zastosowana przez nas metoda doboru próby traktowała priorytetowo najpopularniejsze restauracje znajdujące się w gęsto zaludnionych miejscach w kraju. Choć oznacza to, że w badaniu uwzględniono jedynie ośrodki miejskie, na jego potrzeby udało się zgromadzić bardzo zróżnicowany wybór restauracji i recenzji.
*** Recenzje restauracji pozyskano w okresie od maja do czerwca 2021 r. z cieszącej się dobrą reputacją strony internetowej z recenzjami dotyczącymi firm.
