Komunikat NBP w sprawie płatności

Odstępstwa od tej zasady należy traktować jako działanie możliwe po spełnieniu szczególnych wymogów prawnych, a także w takich przypadkach, jak np. prowadzenie działalności w Internecie czy bez fizycznej obsługi klientów, które z uwagi na swój charakter opierają się wyłącznie na akceptowaniu bezgotówkowej formy rozliczeń pieniężnych.
Niezakłócone funkcjonowanie rozliczeń pieniężnych w społeczeństwie wymaga jednak, zdaniem Narodowego Banku Polskiego, dalszego, powszechnego akceptowania banknotów i monet przez przedsiębiorców, w tym w szczególności przez placówki handlowe i usługowe, które aktualnie pozostają otwarte (np. sklepy spożywcze czy apteki). Kwestia ta ma fundamentalne znaczenie w szczególności dla niektórych grup konsumentów. Brak akceptacji banknotów i monet emitowanych przez NBP przez punkty handlowo-usługowe w obecnych realiach może oznaczać, że wyżej wskazane osoby, posługujące się wyłącznie gotówkową formą pieniądza, nie będą w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych, takich jak zakup żywności czy leków. W ocenie Narodowego Banku Polskiego taka sytuacja jest niedopuszczalna prawnie i społecznie.
Bank centralny z niepokojem obserwuje działania niektórych podmiotów rynkowych, mające na celu bezprawne zniechęcenie przedsiębiorców do akceptowania gotówki. Tego rodzaju praktyki należy ocenić negatywnie, gdyż prowadzą one do występowania ogromnych trudności dla osób, które nie posiadają rachunku płatniczego ani nie posługują się bezgotówkowymi instrumentami płatniczymi, a w codziennym życiu wykorzystują do rozliczeń pieniężnych wyłącznie banknoty i monety. Warto także podkreślić, że gotówka może być jedynym sposobem płatności i dla pozostałych osób w sytuacji zdarzających się awarii infrastruktury, na której opiera się realizacja bezgotówkowych transakcji płatniczych.
W związku z powyższym Narodowy Bank Polski zwraca się z apelem do wszystkich przedsiębiorców, aby przestrzegali prawa i przy zachowaniu stosownych środków ostrożności nadal, tak jak do tej pory, powszechnie akceptowali banknoty i monety emitowane przez NBP, które są prawnym środkiem płatniczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.