Pandemia wirusa COVID-19, wojna w Ukrainie, inflacja i znaczny wzrost cen – to tylko część wyzwań i trudności, które spowodowały, że wielu restauratorów i nie tylko boryka się obecnie z problemami finansowymi. Kiedy dodamy do tego jeszcze nietrafione inwestycje może się okazać, że sami nie jesteśmy już sobie w stanie poradzić. Odpowiedzią na te problemy może być skorzystanie z upadłości konsumenckiej.
Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe skierowane do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. W praktyce jest ono bardzo często wykorzystywane po zakończeniu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej w celu uregulowania zobowiązań powstałych właśnie w związku z tą działalnością. Były przedsiębiorca może złożyć wniosek o upadłość konsumencką już następnego dnia po wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Z instytucji upadłości konsumenckiej może skorzystać osoba niewypłacalna, czyli taka, która nie jest w stanie na bieżąco regulować swoich zobowiązań i nie ma realnych możliwości, aby spłacić zaległe zobowiązania w przyszłości. Jednym z celów postępowania upadłościowego jest zaś oddłużenie polegające na zaspokojeniu wierzycieli z majątku dłużnika, poprzez realizację ustalonego planu spłaty, a także umorzenie części lub całości długów przez sąd.
Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć sam dłużnik, ale także jego wierzyciele. Wniosek należy opłacić kwotą w wysokości 30,00 zł. Pozostałe koszty postępowania mogą zostać tymczasowo pokryte ze Skarbu Państwa, sama procedura sądowa nie wiąże się więc z wysokimi kosztami.
Przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości, może wydawać się stosunkowo łatwe, jednak w rzeczywistości wymaga zebrania wielu dokumentów, a także odpowiedniej prezentacji stanu faktycznego i przyczyn niewypłacalności. Należy pamiętać, że wniosek jest działaniem na przyszłość i celem samym w sobie nie jest tylko ogłoszenie upadłości, ale zakończenie właściwego postępowania upadłościowego, które pozwoli dłużnikowi na nowy start. To właśnie na podstawie złożonego wniosku sąd oceni, czy niewypłacalność powstała z przyczyn obiektywnych i jaka część zobowiązań dłużnika zasługuje na ewentualne umorzenie.
Obecnie nie ma obowiązku podawania powodów niewypłacalności, jednak jeżeli zadłużenie jest wynikiem działania z premedytacją, sąd może wydłużyć konieczność spłaty zobowiązań w planie spłaty do siedmiu lat.
Trzeba pamiętać, że upadłość oznacza także sprzedaż majątku dłużnika (mieszkania, innych nieruchomości, samochodów, wyposażenia lokalu) i że zazwyczaj nie wiążę się z całkowitym umorzeniem długów. Zapomina się, że często jest to proces skomplikowany i żmudny. Dłużnik w trakcie postępowania upadłościowego może mieć również potrącane wynagrodzenie za pracę. Wszystkie spadki i darowizny powstałe w okresie postępowania wchodzą w skład masy upadłości przeznaczonej do likwidacji. Środki uzyskane w ten sposób służą pokryciu kosztów postępowania, a następnie pozostałych zobowiązań dłużnika. Jednak bez obaw, syndyk nie odbierze dłużnikowi sprzętów, takich jak pralka czy lodówka oraz przedmiotów niezbędnych do nauki, czy pracy.
W czasie postępowania dłużnik nie może dowolnie dysponować składnikami majątku, które zostały włączone do masy upadłościowej, a więc nie wolno mu np. sprzedać auta, czy przepisać mieszkania na dzieci, może mieć też trudności z założeniem konta i nie będzie mógł ponownie założyć działalności gospodarczej – aż do ukończenia postępowania.
Co istotne, obecnie całe postępowanie upadłościowe prowadzone jest poprzez system Krajowego Rejestru Zadłużonych (dalej: KRZ). Konsumenci co prawda mogą złożyć wniosek w formie papierowej, ale zostanie on następczo wprowadzony do systemu KRZ i pozostałe czynności będą możliwe tylko przy jego wykorzystaniu.
Sam system nie należy do intuicyjnych i często przysparza sporo problemów. Ostatnie ważne pytanie to: ile trwa upadłość konsumencka? Niestety nie mamy tutaj żadnych prawnych regulacji. Obecnie ze względu na nowy system KRZ ciężko jest przewidzieć długość trwania postępowania, jednak należy zakładać, że w przypadku upadłości konsumenckiej, w której istnieje majątek do likwidacji, postępowanie potrwa ponad rok, a w przypadku upadłości konsumenckiej, w której dłużnik nie dysponuje żadnym majątkiem powinno zakończyć się po ok. roku.
Z powyższych względów, warto dobrze zastanowić się przed podjęciem decyzji o ogłoszeniu upadłości. Być może dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z porady prawnej, istnieją bowiem jeszcze inne rozwiązania takie jak negocjacje z wierzycielami czy możliwość zawarcia układu konsumenckiego.
PAWEŁ LEWANDOWSKI
Kwalifikowany Doradca Restrukturyzacyjny
Adwokat
IZABELA WARDASZKO
Radca prawny
Kancelaria Adwokata i Doradcy
Restrukturyzacyjnego Pawła Lewandowskiego
kancelaria@lewandowskikancelaria.pl
www.lewandowskikancelaria.pl
Oprac. red.
